- سنی آنلاین - https://sunnionline.us/farsi -

مروری بر خطبه‌های نماز جمعه اهل‌سنت کشور

«پرهیز از اهانت به اماکن مقدس و شخصیت‌های مورد احترام مردم»، «لزوم حفظ امنیت و پیگیری خواسته‌ها و مطالبات از راه‌های مدنی» و «پایبندی بر اعمال نیک بعد از ماه مبارک رمضان» مهمترین موضوعاتی هستند که خطیبات جمعه اهل‌سنت بعضی از شهرستان‌های کشور در مراسم نماز جمعه (24 فروردین 1403) بر آنها تاکید کردند.

مولانا عبدالغنی بدری: مولانا عبدالحمید و مسجد مکی در قلب تمام ملت ایران جای دارند/ بعضی‌ها وحدت و همدلی بین ملت ایران را تحمل نمی‌کنند/ کاش مردم شریف زابل خودشان می‌توانستند تعیین کنند پشت سر چه کسی نماز بخوانند
مولانا عبدالغنی بدری در مراسم نماز جمعه اهل‌سنت زاهدان با انتقاد شدید از اظهارات برخی از مسئولان استانی علیه مسجد مکی و مولانا عبدالحمید، گفت: متاسفانه مجموعه‌ای در استان است که از زمانی که روی کار آمده ما در عمل از آنها سخنان وحدت‌آمیزی نشنیده‌ایم. مخصوصا بعد از حادثۀ جمعه خونین که قلب مردم نیاز به التیام و مرهم دارد، به‌جای دلجویی از مردم، به محبوب‌ترین اماکن و شخصیت‌‌های این مردم اهانت می‌کنند. حضور باشکوه مردم در مراسم ختم کلام‌الله مجید در شب بیست‌ونهم رمضان و همچنین حضور پرشور مردم در مراسم نماز عید فطر میزان محبوبیت این مکان (مسجد مکی) و شخصیت (مولانا عبدالحمید) را در نزد مردم به‌خوبی نشان داد.
امام‌جمعه موقت اهل‌سنت زاهدان در ادامۀ سخنانش اظهارات امام‌جمعه زابل علیه مسجد مکی و مولانا عبدالحمید را نیز «وحدت‌شکن» و «تفرقه‌انگیز» دانست و گفت: متاسفانه هر روز شاهد اهانت و توهین هستیم. ما از مردم شریف زابل گلایه‌ای نداریم، اما کاش این مردم شریف خودشان می‌توانستند تعیین کنند پشت سر چه کسی نماز بخوانند. در گذشته آقای طباطبایی و آقای کیخا ائمه جمعه زابل بودند که مردم زابل هنوز از آنها به نیکی یاد می‌کنند و حسرت آنها را می‌خورند، اما امروز افرادی که نمی‌دانیم از چه واسطه‌ها و کانال‌هایی آمده‌اند و این مسند را گرفته‌اند، متاسفانه نه وحدت سرشان می‌شود و نه به مقدسات مردم احترام می‌گذارند، بلکه همواره بدترین توهین‌ها و افترائات را در حق این مردم و شخصیت‌های مورد احترام این مردم روا می‌دارند.
معاون آموزشی دارالعلوم زاهدان تصریح کردند: مولانا عبدالحمید و مسجد مکی نه‌تنها در قلب مردم بلوچستان، بلکه در قلب مردم تمام کشور جای دارند. الحمدلله فضای وحدت و محبتی بین آحاد مردم به‌وجود آمده و این مردم هیچ‌گاه در مقابل همدیگر قرار نمی‌گیرند؛ بعضی‌ها این فضای وحدت و همدلی را تحمل نمی‌‎کنند. اگر مسئولان می‌خواهند در این استان آرامش بیاید و ناامنی‌ها بیشتر نشوند افرادی را بر منابر قرار دهند که حداقل این درک و شعور را داشته باشند که در راستای وحدت و محبت و همدلی و مرهم‌گذاشتن بر زخم‌های گذشتۀ مردم گام بردارند.

امام‌جمعه سراوان: «اهانت» گناه بسیار بزرگی است/ مطالبات از راه‌های مدنی و مسالمت‌آمیز پیگیری شوند
مولانا عبدالصمد ساداتی در مراسم نماز جمعه سراوان، با توهین را از «گناهان بزرگ» برشمرد و گفت: انسان باید از اعمال زشت و ناپسندی که برای دنیا و آخرتش ضرر دارد پرهیز کند، زیرا دنیا با اعمال صالح و رفتار صحیح آباد می‌شود. توهین به شخصیت‌ها و افراد در نوشته‌ها و گفته‌ها و فضای مجازی که موجب جریحه‌دار شدن قلوب و احساسات مردم می‌شود، گناه بسیار بزرگ و کار بسیار ناشایستی است و باید از آن پرهیز کرد.
امام‌جمعه سراوان در ادامۀ سخنانش از وقوع ناامنی‌های اخیر ابراز تاسف کرد و گفت: ترور و ناامنی بدترین شیوه و روش است که جامعه را ملتهب و ناآرام و خانواده‌ها را عزادار می‌کند. خواسته‌ها و مطالبات مشروع باید از روش‌های مدنی و مسالمت‌آمیز دنبال شوند، زیرا خشونت، خشونت به بار می‌آورد، مردم متضرر می‌شوند و امنیت خدشه‌دار می‌شود.

امام‌جمعه مسجد نور ایرانشهر: صداهای تفرقه‌افکنانه‌ و هتاکانه علیه مسجد مکی و مولانا عبدالحمید را «بر خلاف وحدت و امنیت ملی» می‌دانیم و آنها را «محکوم» می‌کنیم/ مقامات کشوری جلوی این «رفتارهای نسنجیده» را بگیرند
مولانا محمدطیب ملازائی در مراسم مسجد جامع نور ایرانشهر از اظهارات اخیر برخی مسئولان و ائمه جمعه در سیستان‌وبلوچستان علیه مسجد مکی و مولانا عبدالحمید به شدت انتقاد کرد و گفت: در این شرایط که خبرهای ناامنی در استان دل هر انسان آزاده‌ای را به درد می‌آورد، به‌جای اینکه بر اتحاد و یکپارچگی مسلمانان تاکید شود، متاسفانه صداهای تفرقه‌افکنانه‌ و هتاکانه‌ای علیه مسجد مکی و مولانا عبدالحمید بلند می‌شود که این باعث رنجش اکثریت مردم استان اعم از شیعه و سنی شده است. این درحالی‌ست که شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید در تمام صحبت‌های حکیمانه و دلسوزانۀ خویش بر نفی هر گونه خشونت و جلوگیری از قتل و خونریزی و ناامنی تاکید داشته و آن را به ضرر همه می‌دانند. مشی و حرکت اعتدال‌گرایانه و دوری از هر گونه افراط و تفریط از سوی مولانا عبدالحمید مثال‌زدنی است
امام‌جمعه مسجد نور ایرانشهر در ادامه افزود: متاسفانه این هتاکان بدون رعایت ادب، احترام، جایگاه و لباس روحانیت شروع به اتهام‌زنی و دروغ‌پراکنی کرده و مجموعه مکی و حضرت شیخ‌الاسلام [مولانا عبدالحمید] را «مرتبط با جریان صهیونیست بین‌الملل» عنوان کرده‌اند؛ سبحانک هذا بهتان عظیم. این آقایی که این صحبت‌ها و اهانت‌‌ها را مطرح کرده، قبلا نیز چنین سخنانی گفته است. اگر با او برخورد می‌شد دوباره این جسارت را نمی‌کرد. شاید در دنیا کسی از او سوال نکند، اما در روز قیامت به بارگاه خداوند عزوجل حاضر خواهد شد و باید پاسخگوی تمام این تهمت‌هایی که به انسان‌های صالح و مومن روا داشته است، باشد.
مدیر حوزه علمیه شمس‌العلوم ایرانشهر تصریح کرد: ما مردم مسلمان از تمام اقشار جامعه این نوع سخنان و رفتارها را خلاف وحدت و امنیت ملی می‌دانیم و آن را به شدت محکوم می‌کنیم و خواستار ورود مقامات بالای کشور جهت جلوگیری از این نوع رفتارهای نسنجیده و همچنین خواستار عذرخواهی رسمی این هتاکان از محضر مردم شریف، مومن و مسلمان استان هستیم. ضمن اینکه شهادت سربازان وطن را به خانواده‌های معزز آنها تسلیت عرض نموده، صبر جمیل و اجر جزیل را برای آنها از خداوند متعال مسئلت می‌کنیم.

امام‌جمعه مهرستان: هتاکان به مسجد مکی و مولانا عبدالحمید را دشمن خودمان می‌دانیم
مولانا عبدالخالق حسین‌زهی در مراسم نماز جمعه مهرستان گفت: یک سال و چند ماه از جمعه‌های خونین زاهدان و خاش می‌گذرد، اما متاسفانه ما تا امروز در خصوص پروندۀ این حوادث پاسخ درستی نگرفته‌ایم. جمعه‌های خونین زاهدان و خاش فراموش نمی‌شوند. آیا روزی می‌رسد که دولتمردان بگویند کسانی که در این حوادث کشته شدند به منزلۀ فرزندان ما بوده‌اند و عاملان و آمران این جنایات را مجارات کنند؟! اگر دولتمردان این کار را بکنند مردم استان انسان‌های شجاعی هستند و آنها را می‌بخشند، اما اگر مسئولان بی‌تفاوت بنشینند و بگویند اینها زورشان نمی‌رسد؛ اگر زور این مردم نمی‌رسد، قدرت الله تعالی بالاتر از همۀ زورها و قدرت‌هاست.
امام‌جمعه مهرستان در ادامه به اهانت‌های صورت‎گرفته علیه مولانا عبدالحمید و مسجد جامع مکی زاهدان واکنش نشان داد و گفت: ما مردم بلوچ حضرت شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید را از چشمان خودمان هم بیشتر دوست داریم و احترام به ایشان را لازم می‌دانیم. هر کسی نسبت به مولانا عبدالحمید گستاخی بکند ما او را دشمن خودمان می‌دانیم.

خطیب جمعه پشامگ سرباز: اهانت به مولانا عبدالحمید قلب تمام انسان‌های آزاده را جریحه‌دار کرده است/ مسئولان، امام‌جمعه زابل را عزل کنند
مولانا محمدامین آسکانی در مراسم نماز جمعه پشامگ- از توابع شهرستان سرباز- اظهار داشت: شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید منحصر به اهل‌سنت نیست، بلکه یک شخصیت ملی و جهانی است. ایشان خیرخواهی خود را نسبت به همه ثابت کرده است، چنا‌ن‌که مردم شهرستان‌های مختلف کشور وقتی به سیستان‌وبلوچستان سفر می‌کنند یکی از آرزوهایشان دیدار با مولانا عبدالحمید و بازدید از مسجد مکی است.
خطیب جمعه پشامگ با انتقاد شدید از سخنان توهین‌آمیز امام‌جمعه زابل علیه مسجد مکی و مولانا عبدالحمید، گفت: جای تأسف است برای مجتبی عزیزی، امام جمعه زابل که نسبت به حضرت شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید و مسجد مکی کلمات رکیک و اهانت‌آمیزی به‌کار می‌بَرد. این اهانت‌ها و تهمت‌ها نه‌تنها قلب اهل‌سنت ایران، بلکه احساسات همۀ مسلمانان و انسان‌های آزاده را جریحه‌دار کرده‌ است. توهین به شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید به‌هیچ‌وجه برای ما قابل اغماض نیست. از مسئولین استانی و کشوری درخواست می‌شود که این فرد تفرقه‌انگیز را عزل کنند، زیرا وی چندین بار است که در راستای ایجاد دودستگی و اختلاف بین مردم استان تلاش می‌کند.

خطیب جمعه کهیر کنارک: امام‌جمعه زابل «حرمت‌شکنی» کرده است
مولانا نواب حوت در مراسم نماز جمعه کهیر- از توابع شهرستان کنارک- اظهار داشت: امام‌جمعه زابل نسبت ‌به مسجد جامع مکی زاهدان و مولانا عبدالحمید سخنان هتاکانه‌ای به زبان آورده و حرمت‌شکنی کرده است. مکی معزز است و به مکه وصل است. ما در چنین مواقعی امر شده‌ایم در برابر افراد موهن بگوییم: حسبنا الله.

خطیب جمعه چابهار: بعد از ماه رمضان هم به احکام دینی پایبند باشیم
مولانا یارمحمد پنّاد در مراسم نماز جمعه چابهار بر لزوم پایبندی به احکام و دستورات شریعت بعد از ماه مبارک رمضان توصیه و تاکید کرد و گفت: ماه مبارک رمضان از ما جدا شد و ما بندگی خود را در این ماه انجام دادیم. امیدواریم همۀ ما از ثوابی که در روایات آمده است بهره‌مند شده باشیم. با آمدن عید فطر ما از ماه مبارک رمضان خارج شده‌ایم اما از اسلام خارج نشده‌ایم، دستورات و احکام اسلام در تمام زندگی با ما همراه هستند. خدایی‌ناکرده این‌طور نباشد که بعد از رمضان وظایف شرعی و دینی را مانند لباسی جمع کرده و تا رمضان آینده در صندوقچه بگذاریم، بلکه بعد از رمضان نیز باید به اعمال و احکام دینی پایبند باشیم.

امام‌جمعه اسدیه: عباداتی را که در رمضان انجام می‌دادید در طول سال ادامه دهید
مولانا سیداحمد عبداللهی در مراسم نماز جمعه اسدیه اظهار داشت: ارزش ماه رمضان به عباداتی بود که انجام دادید. عباداتی را که در رمضان انجام می‌دادید در طول ایام سال ادامه دهید. الله تعالی از ما استقامت می‌خواهد. بر طاعت و عبادت استقامت کنید. فضای ماه رمضان را همیشه در مساجد خود داشته باشید. خداوند مطابق با نیت هر کس با او فیصله می‌کند. کسی که نیت عبادت و بندگی را در تمام ایام سال داشته باشد، خداوند به او توفیق خواهد داد. در انفاق، صدقات و طاعات و عبادات توفیق را از الله بخواهیم.

حمله پهپادی و موشکی ایران به اسرائیل

منتشر شده در

ایران شنبه‌شب (۲۵ فروردين ۱۴۰۳) اهدافی در اسرائیل را با موشک و پهپاد مورد هدف قرار داد.
روزنامه نیویورک تایمز به نقل از مقامات اسرائیلی گزارش داد که ایران ۱۸۵ پهپاد، ۳۶ موشک کروز و ۱۱۰ موشک زمین به زمین به سمت اسرائیل شلیک کرده است.

خبرگزاری فلسطینی سما نیز به نقل از کانال ۱۴ اسرائیل گزارش داد که چند موشک در مناطقی در عراد (۴۵ کیلومتری شرق بئرالسبع) در جنوب فلسطین اشغالی اصابت کرده و خبرها حاکی از مجروح‌شدن چند نفر در محل اصابت است.
بر اساس این گزارش، همچنین چند موشک به صورت مستقیم به شهر اشغالی ام‌الفحم و چند فروند موشک نیز به صحرای النقب اصابت کرده است.

سپاه در بیانیه‌ای اعلام کرد که حمله به اسرائیل «در پاسخ به جنایت‌های متعدد رژیم خبیث صهیونیستی ازجمله حمله به بخش کنسولی سفارت جمهوری اسلامی ایران در دمشق» صورت گرفته است.

سایت انتخاب به نقل از خبرگزاری تسنیم گزارش داد که سرلشکر محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران، با «موفقیت‌آمیز» دانستن حملۀ موشکی ایران به اسرائیل، گفت: «این عملیات از نظر ما پایان یافته و قصدی بر ادامۀ آن نیست و اگر رژیم صهیونیستی اقدامی علیه ما چه در خاک ما و چه در مراکز متعلق به ما در سوریه و کشور دیگری انجام دهد، عملیات بعدی ما بزرگ‌تر خواهد بود.»

ارتباط با خدای رحمان پس از ماه مبارک رمضان

منتشر شده در
شیخ‌الاسلام مفتی محمد تقی عثمانی / مترجم: ولی‌الله رفیعی، گالیکش- گلستان

[استاد فرهیخته شیخ‌الاسلام مفتی محمدتقی عثمانی- قَوّاه‌اللهُ- چهرهٔ نام‌آشنای محافل علمی، روز عید فطر سخنان بس ارجمند و وَزینی را دربارهٔ ارتباط با خدای رحمان پس‌از ماه مبارک رمضان ایراد کرده است که مطالعه و عمل مداوم به آن ـ چنان‌که استاد در پایان همین خطبه یادآور شده استـ «سبب خواهد شد که همان رحمت و قربی که ما را در رمضان حاصل بود، پس از رمضان نیز پایدار و پابرجا بماند».]

الله‌تعالی پس از رمضان نیز نزدیک است. چنانکه در آیهٔ ۱۸۵سورهٔ بقره، وقتی برخی از فضایل ماه مبارک رمضان این‌گونه بیان می‌شود: «هر كس از شما كه بيمار يا مسافر باشد بر وی واجب است که به تعداد آن، از روزهاى ديگر، روزه بگیرد» می‌فرماید: «وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ»؛ و چون بندگانم دربارهٔ من از تو بپرسند، [بگو] به راستى كه من نزديكم. «أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ»؛ دعاى دعاكننده را هنگامى‌كه مرا [به نیایش] بخواند، اجابت می‌کنم. «فَلْيَسْتَجِيبُوا لِي وَلْيُؤْمِنُوا بِي لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ»؛ پس بايد كه از من فرمان پذيرند و به من ايمان آورند باشد كه راه يابند.
چرا؟ به این سبب که وقتی احوال انسان‌ پس از گذشت ماه مبارک رمضان دگرگون می‌شود و بر کیفیتِ نخستین نمی‌ماند، با خودش این‌طور می‌اندیشد که در ماه رمضان به خداوند خیلی نزدیک بودم، ارتباطم با او تعالی استوار بود. خداوند را خوب عبادت می‌کردم. خداوند دعاهایم را نیز می‌شنید. شبِ قدر بود و وقت سحر و افطار و مژدۀ اجابتِ دعا، دریغ که اکنون آن فضایل و آن لحظه‌های پرفیض به‌نظر نمی‌آیند و ارتباط با خداوند سخت و دشوار می‌نماید.
گویی خدای متعال برای ازالهٔ همین شبهه، پس از ذکر فضایل و برخی از احکام ماه رمضان، می‌فرماید: اگرچه ماه رمضان گذشته است، هرگز تصور مکنید که خداوند هم از شما دور شده است، بلکه چنان‌که اوتعالی در رمضان به شما نزدیک بود در غیر رمضان هم به شما نزدیک است. این شما بندگان هستید که در ماه رمضان به من نزدیک‌تر می‌شوید و پس از آن از من فاصله می‌گیرید. اگر شما بخواهید، همان‌طور که در رمضان قرب مرا حاصل کرده بودید، خیلی راحت می‌توانید در هر زمان به من نزدیک و نزدیک‌تر شوید؛ چراکه: «وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِيدِ»؛ ما از رگ جان هم به بنده نزدیک‌تریم، این بنده است که با غفلت‌ها، نافرمانی‌ها و بی‌پروایی‌هایش از ما دور می‌شود.
به هر تقدیر، پس‌از رمضان نیز مرا نزدیک خواهید یافت، به شرط آن‌که خودتان احساس قرب مرا در دل پدید آورید، چنان‌که یکی از شاعران پارسی‌گوی سروده است:
تو که از خویش به من نزدیکی/ وَرنه من از طرف خویش به‌غایت دورم

آری! آیهٔ دعا به این سبب در سیاق آیهٔ رمضان ذکر شده است تا به ما بفهماند که پس از گذر ماه رمضان نیز خداوند را فراموش مکنید. این‌طور نباشد که پس از گذشت رمضان، رابطهٔ شما با معبود و کارسازتان به طور کلّی قطع شود و تقواپیشگی و خداترسی در طاق گذاشته شود و دامن تقوا به چرک گناه آلوده گردد.
آری، در رمضان شما را با توفیقات بیشتری نوازش کرده بودیم، بعضی از چیزهای حلال را بر شما حرام کرده بودیم، اکنون پس از رمضان همهٔ آن قیدوبندها را می‌گشاییم، اکنون می‌توانید از چیزهای حلال خوب بهره‌مند شوید؛ اما به حرام نزدیک نشوید. چنان‌که در رمضان به دستورِ ما چیزهای حلال را بر خود حرام گفته بودید، اکنون هم به دستور ما دامن به حرام آلوده مکنید. همان‌طور که در رمضان نماز تراویح را سنت قرار داده بودیم، اکنون پس از گذشت رمضان بیست رکعت نَه، حداقل نماز تهجد را به‌جا آورید.
بزرگان گفته‌اند: اگر کسی توفیق ادای نماز تهجد را در حصهٔ پایانی شب نیافت، پس‌از فرض عشاء، در میان سنت و وتر، چهار رکعت نماز نفل به نیت نماز شب بخواند، إن‌شاءالله آن نماز هم از نماز شب به‌ شمار می‌آید و از فضیلت نماز شب محروم نخواهد ماند.
همچنین بسااوقات پس از گذشت رمضان برخی حسرت می‌برند که کاش فلان دعا را هم در ماه رمضان می‌کردم! کاش در شب‌های قدر، دعای خوب و زیبایی از خداوند می‌خواستم! شب قدری نصیبم شد، ولی قدرش ندانستم و آن دعاها را فراموش کردم! خداوند متعال می‌فرماید: ناراحتی و اندوه چرا؟ دریغ و درد چرا؟ اگر در رمضان از خداوند نخواسته‌اید، اکنون بخواهید: «أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ» دعاکننده هنگامی که مرا [به نیایش] بخواند، اجابت می‌کنم. لازم نیست فقط در رمضان دعاها را بپذیرم و پس از آن هیچ دعایی را قبول نکنم.

بهترین راه برای حصول قرب الهی
آیهٔ پیش‌گفته حاوی همان مطلبی‌ست که قبلا نیز به آن اشاره شده‌است: «من به شما نزدیک هستم، اما شما از من دور شده‌اید، اکنون شیوهٔ نزدیک‌شدن به خود را به شما نشان می‌دهم که خودتان را به به‌کثرت خواستن از من عادت دهید، هر چیز را از من به نیایش بخواهید».
در حدیث نبوی هست که اگر بندِ کفش شما هم پاره شد، درست‌شدنش را از الله بخواهید. این روش بهترین نسخه برای حصول قرب خدای متعال است؛ نسخه‌ای‌ست که از سوی رسول‌خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم تجویز شده‌ است. اگرچه در ظاهر این فکر به ذهن می‌رسد که هر وقت بند کفش کسی پاره می‌شود، یا نزد کفاش می‌رود یا خودش برای ترمیم یا تعویض آن چاره‌ای می‌اندیشد، اما رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم به ما تعلیم می‌دهد که بعداً نزد کفاش بروید، نخست از الله‌تعالی به نیایش بخواهید که ای الله، بندِ کفشم پاره شد، تو خود اسباب درست‌شدنش را مهیا کن. تو گویی به ما می‌آموزد که کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین حاجت‌ها و نیازمندی‌های دنیا را نخست به پیشگاه بی‌نیاز خداوند عرضه کنید، وانگهی چاره‌ای بیندیشید.
برای مثال هروقت گرمای شدید شما را آزار می‌دهد، از الله بخواهید که ای الله، هوا بسیار گرم است، با لطف و کَرم خودت هوا را معتدل کن. یا سخت گرسنه‌اید، از الله بخواهید که ای الله، غذای خوشمزه و لذیذی عنایت فرما. احساس تشنگی می‌کنید از خداوند آب زلال و خنک بخواهید. راه نزدیک‌شدن به الله‌تعالی همین است که درد و اندوه خودتان را با حضرتش در میان بگذارید، هرقدر بیشتر دعا بخواهید و نیایش کنید، همان اندازه به اوتعالی نزدیک‌تر می‌شوید.

از خدا خواه آنچه خواهی ای پسر
پیر (مرشد) ما دکتر عبدالحی عارفی رحمه‌الله می‌فرمود: در این شیوهٔ حصول قرب، چنان نسخهٔ اثربخشی است که هرکس آن را گوشواره کند و بر آن عمل کند، به مقامی که در گذشته با مجاهدت‌ها و ریاضت‌های بسیار سخت و دشوار حاصل می‌آمد، به آسانی نائل خواهد آمد. ریاضت‌ها و مجاهدت‌های سنگین و بس دشوارِ گذشتگان از توان ما بیرون است، اکنون که نه آن شوق مانده است و نه آن توان و نه آن گنجایش، پس عادت کنید برای به‌دست‌آوردن هر چیز کوچک و بزرگ به کثرت از الله تعالی بخواهید.
می‌فرمود: «باخداوند سخن بگویید، با زبان باشد یا در دل فرقی نمی‌کند، با این کار رفته‌رفته قرب حضرتش در دل احساس می‌شود و ارتباط و تعلق با اوتعالی استوارتر می‌گردد».
خدای متعال در ادامه می‌فرماید: وقتی همهٔ دعاها را من قبول می‌کنم، «فَلْيَسْتَجِيبُوا لِي»؛ پس باید که از من فرمان پذیرند، یعنی به همهٔ آن‌چه دستور داده‌ام عمل کنید و از هر آن‌چه نهی‌ کرده‌ام باز آیید. باز در ادامه می‌فرماید: «وَلْيُؤْمِنُوا بِي»؛ باید به من ایمان آورند؛ یعنی بندگان باید این‌طور بیندیشند که عمل‌کردن به هرچه الله به ما امر کرده واجب است، و تنها راه صلاح و فلاح دین و دنیای من عمل به همان اوامر و ترک همان نواهی است، اگر چنین کردند، تاجِ «لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ»؛ شاهراه سعادت و خوشبختی، بر سر همگی نهاده می‌شود.
خداوندِ برهمه‌مهربان با فضل و کرم خود ماه مبارک رمضان را به ما عنایت کرده است تا بیاموزیم که شمع تقوا را چگونه روشن کنیم. چون هدف از فرضیت روزه، حصول تقواست، بنابراین هرکس در دلش ذره‌ای هم ایمان باشد، به فکر می‌افتد و این احساس و شعور در وی پدید می‌آید که باید در رمضان، از دیگر روزهای سال اندکی متفاوت‌تر زندگی کنم؛ روزه بگیرم، تلاوت کنم و بیشتر ذکر بگویم، خیلی احتیاط می‌کند تا عملی را مرتکب نشود که در روزه‌اش خللی وارد آورد.

حساسیت به گناه پس از رمضان
ازاین‌رو، از ما می‌طلبد که همین احساس و شوق و بندگی و احتیاط در اعمال و حساسیت به گناه را پس از ماه رمضان هم پابرجا و پایدار بداریم. هر عملی که می‌کنیم بیندیشیم که آیا مورد پسند خداوند است یا نیست؟ غفلت و بی‌توجهی را پشت پا بزنید و روح بندگی و تربیتی را که در رمضان به دست آورده‌اید، حفظ کنید. اگر این‌طور باشد إن‌شاءالله فواید ماه رمضان در دیگر ماه‌های سال نیز حاصل می‌آید و از رحمت‌های خداوند امید می‌رود که همهٔ برکات و رحمت‌هایی را که در رمضان گذاشته است، پس از آن هم برای ما حاصل شود.

چگونه از دست‌آوردهای ماه مبارک رمضان حفاظت کنیم؟
برای حصول این چیز به ترتیب و اختصار چند نکته عرض می‌کنم. الله‌تعالی به همهٔ ما توفیق عمل عنایت فرماید.

اهتمام به نماز جماعت
مردان باید به ادای نماز با جماعت اهمیت دهند و زنان هم بکوشند نمازهای‌شان را در اول وقت به‌جا آورند. چنان‌که امیر مؤمنان فاروق اعظم رضی‌الله‌عنه برای همهٔ استانداران خود که تقریبا در نیمی از دنیای آن روز منتشر بودند، یک اصل و قانون حاکمانه با این مضمون تصویب کرد: «إِنَّ أَهَمَّ أُمُورِکُم عِندي الصَّلاة»؛ مهمترین‌ کارهای شما نزد من نماز است. کار، شخصی باشد یا دولتی، فرقی نمی‌کند، باید نماز بر آن مقدم شود. هرکس از نماز حفاظت کند، در واقع از دین و ایمانش حفاظت کرده است، «وَمَن ضَیَّعَها فَهُوَ لِما سِواها أَضیَعُ»؛ و هر کس آن را ضایع و تباه کند یعنی اصلا نماز نخواند یا اگر نمازگزار است به جای آن‌که به مسجد برود در منزل نماز می‌خواند و یا ارکان و آدابِ نماز را درست و به روش سنت به‌جا نمی‌آورد، چنین شخصی در دیگر کارها بیشتر اهمال‌کاری و غفلت دارد.

اهتمام به تلاوت قرآن
هر شخص با خود طی کند که قرآن را با تجوید یاد بگیرد. یادگیری قرآن با تجوید بر هر مرد و زن مسلمان فرض عین است. در کنار تلاش برای یادگیری قرائت و تجوید قرآن، برای فهمِ معانی آن نیز وقت بگذارید. همچنین هر روز پس‌از نماز صبح یا هر زمانی که برایتان مناسب‌تر است، باید بخشی از قرآن را تلاوت کنید و این را معمول روزانه‌‌تان قرار دهید. هیچ روزی را بدون تلاوت قرآن سپری نکنید. گذشتگان در هر روز یک منزل از قرآن را تلاوت کرده‌اند، طوری که در هفته یک‌بار قرآن ختم می‌شد! امروز چون‌که آن توان در ما نیست، هر قدر که در توان ماست، همان اندازه تلاوت کنیم، خواه یک جزء باشد یا نیم جزء. حکیم‌الامت مولانا اشرف‌علی تهانوی رحمه‌الله گفته است: «اگر برای کسی در شبانه روز تلاوت نیم جزء از قرآن مشکل است، رُبع قرآن را تلاوت کند، اگر این هم مقدور نیست، تلاوت روزانه دو یا سه رکوع را معمول خود قرار دهد و بکوشد که هیچ روزی از روزهای زندگی‌اش بدون تلاوت قرآن نگذرد».

اهتمام به دعاهای مسنون
همچنین روزانه دعاهای مسنون و مأثور رسول ‌خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم خوانده شود. حکیم‌الامت تهانوی رحمه‌الله کار را برای ما بسیار آسان کرده است و مجموعهٔ قابل توجهی از دعاهای مسنون را در کتاب «مناجات مقبول» جمع آورده است[این مجموعهٔ نفیس به فارسی هم ترجمه و به زیور طبع آراسته شده است]، روزانه یک منزل از آن خوانده شود. آن دعاها را رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم به ما تعلیم داده است؛ دعاهایی که تمام خوبی‌ها و خوشی‌های دنیا و آخرت در آن جمع آمده‌اند. اگر فقط همان‌ها پذیرفته شوند، هیچ حاجتی در دنیا باقی نخواهد ماند. دعاهایی را که رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله وسلم کرده است، حتی نمی‌توانیم تصورشان کنیم.

اهتمام به اذکار و اوراد مسنون
همچنین عادت کنید که هر روز خداوند را ذکر بگویید. این‌طور: «سبحان الله وبحمده، سبحان الله العظیم»؛ «سبحان الله والحمدلله ولا إله إلا الله و الله‌اکبر»؛ «أستغفر الله من کل ذنب وأتوب إلیه»؛ «أستغفر الله الذي لا إله إلا هو»؛ و درود بر رسول‌ خدا صلی‌الله‌علیه‌وسلم.
هرشخص روزانه پس از نماز صبح، تلاوت قرآن، خواندن یک منزل از مناجات مقبول، چهار ذکر پیش‌گفته را معمول خود قرار دهد و در نشت‌وبرخاست و آمدوشد، خود را به دعا و نیایش عادت بدهد.

اهتمام به پرهیز از گناهان
همان دغدغه‌ای را که در رمضان برای ترک گناهان در دل داشتید، پس از رمضان هم داشته باشید. همواره فکرتان این باشد که ایمان و دیانت‌مان از کاری که می‌کنیم ضربه نبیند. از هر کجا که بیم آلوده‌شدن به گناه می‌رود دور شوید. اگر باوجود ترک اسباب گناه، باز هم میل به گناه داشتید، به خداوند رجوع کنید و به زاری بگویید: خداوندا! نفس و شیطان می‌خواهند مرا به بی‌راهه ببرند، پروردگارا، مرا با رحمت خویش نگه دار.
[بازخـر ما را از اين نفس پليد / كاردش تا استخوان ما رسيد
از چو ما بى‌چارگان اين بندِ سخت / كى گشايد اى شه بى‌تاج و تخت؟
اين‌چنين قفل گران را اى ودود / كى تواند جز كه فضل تو گشود؟
ما ز خود سوی که گردانیم سر / چون تویی از ما به ما نزدیک‌تر]
اگر به رهنمودهای پیش‌گفته با التزام عمل شود، امید می‌رود که پس از ماه رمضان هم باران رحمت‌های خداوند هم‌چنان بر ما ببارد و بتوانیم همان قربی را که خداوند در رمضان با ما داشته، استوار و محکم نگه داریم.
الله‌تعالی با فضل و کرم خویش به همهٔ ما توفیق عمل به آن‌چه گفته شد را عنایت فرماید، آمین.

مولانا عبدالحمید در مراسم نماز جمعه زاهدان:

می‌گویند با افراد مسلح و جنگ‌طلب «گفت‌وگو» نمی‌کنیم؛ آیا با زندانیان سیاسی و کسانی که از راه‌های مدنی اعتراض می‌کنند گفت‌وگو کرده‌اید؟!

منتشر شده در

شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید، امروز (24 فروردین 1403) در مراسم نماز جمعه زاهدان، در واکنش به برخی اعتراضات علیه اظهارات اخیرشان پیرامون «گفت‌وگو و مذاکره با مخالفین»، گفتند: شما می‌گویید با افراد مسلح و جنگ‌طلب گفت‌وگو نمی‌کنید، اما این سؤال مطرح است که آیا با «زندانیان سیاسی» و مردمی که «سلاح» ندارند و خواسته‌هایشان را از «راه‎های مدنی» مطرح می‌کنند، گفت‌‎وگو کرده‌اید؟!

مسئولان باید به مردم بیندیشند
به گزارش سنی‌آنلاین به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر امام‌جمعه اهل‌سنت زاهدان، مولانا عبدالحمید در بخشی از سخنان‌شان در این مراسم گفتند: در ماه فروردین قرار داریم و ملت ایران در همین ماه پای صندوق‌ها رفتند و به «جمهوری اسلامی» رأی دادند. مردم با علم به این که اسلام دین عدالت و مساوات و برابری و دوراندیشی و سعه‌صدر و تحمل و برداشت و دینی‌ست که در آن آزادی بیان و اندیشۀ فوق‌العاده‌ای وجود دارد به «جمهوری اسلامی» رأی دادند.
ایشان ادامه دادند: مردم با خودشان گفتند به نظامی رأی می‌دهند که پایه‌های این نظام بر عدالت و آزادی و مردم‌داری و سعه‌صدر و دوراندیشی و مکارم اخلاقی استوار است. «جمهوریت» که جزئی از نظام است به‌معنای «مردم‌سالاری» است؛ یعنی همه‌کارۀ کشور مردم هستند و حاکم فقط و فقط نمایندۀ مردم است. چنان‌که در نظام اسلامی نیز «خلیفةالمسلمین» و «امیرالمؤمنین» نمایندگی مردم را بر عهده دارد. خلیفةالمسلمین و امیرالمؤمنین از طرف مردم انتخاب می‌شود نه از طرف خدا، و این حقی‌ست که الله تعالی به مردم داده است تا خودشان در مورد سرنوشت خودشان تصمیم بگیرند و الله تعالی در این زمینه دخالتی ندارد. خلفای اربعه را مردم انتخاب کردند. حضرت علی رضی‌الله‌عنه در نامه‌ای که به معاویه نوشت و این نامه در نهج‌البلاغه هم موجود است، به این نکته استدلال کرد و گفت که همان شورایی که خلفای قبلی را انتخاب کرد، همان شورا من را هم انتخاب کرده است؛ لذا شما باید از من اطاعت کنید.
خطیب جمعه زاهدان تصریح کردند: مسئولان باید به مردم بیندیشند. ملت ایران که طی دو،سه سال اخیر اعتراضاتی داشتند و خواسته‌ها و مطالبات خودشان را مطرح کردند، باید مسئولان در کنار مردم قرار می‌گرفتند و حرف مردم شنیده می‌شد و نظر مردم را قبول می‌کردند.

ما با «خشونت‌طلب» همراه نیستیم و «تلاش‌های مدنی» را قبول داریم
مولانا عبدالحمید در ادامۀ سخنان‌شان گفتند: یکی از عزیزان گفته بود که ما با افراد مسلح و جنگ‌طلب گفتمان نداریم و گفت‌وگو نمی‌کنیم. این خوب است، اما این پرسش مطرح است که با کسانی که در ایران به میدان آمدند و مشکلات و خواسته‌هایی را مطرح کردند و ما هم مشکلاتی را مطرح کردیم چقدر گفت‌وگو کردید؟ شما با افراد مسلح گفت‌وگو نکنید، اما آیا با کسی که سلاحی ندارد ولی مشکلات و گرفتاری‌ها و اعتراضاتی دارد و آنها را مسالمت‌آمیز مطرح کرده است، گفت‌وگو کرده‌اید؟ آیا کسی با زندانیان سیاسی گفت‌وگو کرده است که چه خواسته‌هایی دارند؟!
ایشان تصریح کردند: ما با هر نوع خشونت از جانب هر کسی و طرفی که باشد مخالفیم. ما خشونت را نه از طرف حکومت و نظام و نه از جانب مردم قبول نداریم و تایید نمی‌کنیم و با هیچ خشونت‌طلبی همراه نیستیم. ما هر کسی را که نارضایتی دارد به گفت‌وگو تشویق می‌کنیم. ما تلاش‌های مدنی را قبول داریم و تایید می‌کنیم و تلاش‌های مردم ایران هم مدنی هستند.
امام‌جمعه زاهدان تاکید کردند: معتقدیم خشونت، خشونت به‌بار می‌آورد. این صحبتی‌ست که نه حالا، بلکه بیش از ده سال است که می‌گویم. الان هم دیدگاه بنده آن است که اگر می‌خواهید حکمی از احکام دین را در جامعه اجرا کنید از خشونت کار نگیرید، بلکه مردم را تشویق کنید و ترغیب بدهید، زیرا خشونت جواب نمی‌دهد.
ایشان خاطرنشان ساختند: ما معتقد به گفت‌وگو هستیم، البته گفت‌وگوی خالی از عمل را هم رد می‌کنیم و معتقدیم باید گفت‌وگو به نحوی باشد که اگر حق با هر کدام از طرفین بود پذیرفته شود. ما معتقد به گفت‌وگوی سازنده و گفت‌وگویی که نتیجه‌اش پذیرفتن حق باشد هستیم، نه اینکه شخص بگوید فقط حرف من قابل قبول است و حرف دیگران مردود است. حرف حق و عادلانه و صحیح را همه باید بپذیرند.

«حکومت مردمی» آن است که دنبال «حق» و «جلب رضایت مردم» باشد
مولانا عبدالحمید در ادامه افزودند: حکومتی که حرف مردم را نشنود «حکومت مردمی» نیست، بلکه حکومتی مردمی است که دنبال حق و جلب رضایت ملت باشد و حرف مردم را بشنود، نه اینکه بگوید «مرغ یک پا دارد» و پا را در یک کفش بکند و با کسی به گفت‌وگو ننشیند. بنده یک مرتبه با یکی مسئولان عالی دولتی صحبتی داشتم و انتقاداتی را مطرح کردم. افرادی نزد بنده آمدند که آقای وزیر از صحبت‌های شما ناراحت شده است. بنده گفتم من بر نظر خودم اصراری ندارم؛ اگر ایشان مرا قانع کند که انتقاد بنده اشتباه است بنده از حرف خودم برمی‌گردم، اما بنده را قانع نکردند.
خطیب جمعه زاهدان گفتند: هیچ انسانی که «حق‌محور» و «معصوم از خطا» باشد وجود ندارد؛ هر انسانی جایزالخطا است. اهل‌سنت معتقدند که به‌جز انبیا و پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم، بقیۀ انسان‌ها حتی صحابه، معصوم نیستند و برادران شیعۀ ما معتقد به معصوم‌بودن تعدادی از ائمه اهل‌بیت هستند. لذا راه صحیح برون‌رفت از مشکلات آن است که همۀ ما تابع گفت‌وگو و عدل و انصاف باشیم. همۀ ما باید هم «خدامحور» و هم «مردم‌محور» باشیم و در تمام امور باید خدا و مردم را مدنظر قرار دهیم. خداوند هم این را نمی‌پذیرد که ما مردم را نادیده بگیریم.

همه با مسیر اعتدالی مولانا عبدالعزیز رحمه‌الله و مجموعۀ مکی و مردم استان آشنایی دارند/ کاش در زمان واگذاری مسئولیت، به «عقل» و «نجابت» فرد هم توجه بشود
مولانا عبدالحمید در بخش پایانی سخنان‌شان به اهانت‌هایی که اخیرا از سوی برخی از مسئولان و یکی از ائمه جمعه در استان صورت گرفته بود اشاره‌ای کردند و گفتند: ما هیچ‌گاه به توهین و ناسزا جواب نمی‌دهیم؛ حتی اگر بالاترین شخص هم به ما توهین بکند، البته اگر کسی تهمت بزند معتقدیم باید جواب داده شود.
ایشان در ادامه افزودند: همه با مسیر اعتدالی حضرت مولانا عبدالعزیز رحمه‌الله و مجموعۀ مکی و مسیر مردم سیستان‌وبلوچستان آشنایی دارند. مردم استان مردم معقولی هستند و احساساتی نیستند. همیشه این احساسات است که کارها را خراب می‌کند.
امام‌جمعه زاهدان خاطرنشان کردند: کاش وقتی به کسی مسئولیتی می‌دهند قبل از علم، عقل او را بررسی کنند. اگر وزیر، استاندار یا امام‌جمعه‌ای انتخاب می‌کنند اول بررسی کنند که عقلش چقدر است، بعد به علم و تخصص‌اش توجه کنند، زیرا «عقل» و «علم» دو چیز هستند. بسیاری هستند که «علم» دارند، اما از «هوش» لازم برخوردار نیستند. باید انسان از «عقل» برخوردار باشد تا بتواند «علم» را کنترل کند و همه‌چیز را با عقل مهار کند.
ایشان ادامه دادند: نکتۀ مهم دیگر آن است که فرد علاوه بر «عقل» و «علم»، «اصالت» و «نجابت» هم داشته باشد. یک چیزی که متاسفانه در جمهوری اسلامی ما در مورد آن به توافق نرسیدیم توجه به «نجابت» در واگذاری پست‌ها و مسئولیت‌هاست. بنده یک مرتبه به بعضی از مسئولان گفتم در زمان واگذاری مسئولیت‌ها به اصالت و نجابت فرد هم توجه کنید، چون اگر به کسی پست و مقام بالایی بدهید که اصالت و نجابت نداشته باشد خودش را گم می‌کند و مشکلات به‌وجود می‌آورد، اما با این دیدگاه و نظر بنده مخالفت کردند.

مولانا عبدالحمید در مراسم عید فطر زاهدان:

راه برون‌رفت از بحران‌های کشور تن‌دادن به خواسته‌های بحق ملت است

منتشر شده در

شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید امروز (22 فروردین 1403) در مراسم عید سعید فطر زاهدان، با بیان اینکه در حال حاضر کشور در دو عرصۀ «سیاست» و «اقتصاد» با چالش و بحران مواجه است، «تن‌دادن به خواسته‌های بحق ملت» را تنها راه برون‌رفت از این چالش‌ها دانستند.

«بحران اقتصادی» تمام اقشار و طبقات را با چالش مواجه کرده است
به گزارش سنی‌آنلاین به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر امام‌جمعه اهل‌سنت زاهدان، مولانا عبدالحمید در این مراسم باشکوه که با حضور بالغ بر دویست‌هزار نمازگزار برگزار شد، اظهار داشتند: اتحاد و انسجام و وحدت کلمه برای تمام ملت ایران اعم از مذاهب و ادیان و اقوام و گروه‌های مختلف بسیار حیاتی و مهم است. انسجام و اتحاد یک ملت از نقاط قوت و نشانه‌های فراست و دانش آن ملت است.
ایشان در ادامه افزودند: متاسفانه امروز ما در کشور خودمان با بحران‌هایی مواجه هستیم که این بحران‌ها سبب ایجاد مشکل و دغدغه و پریشانی شده‌اند و ملت ایران از این وضعیت نگران است. متاسفانه هم اقتصاد کشور گرفتار بحران‌زدگی خاصی شده و هم سیاست با بحران مواجه است. «سیاست» و «اقتصاد» دو پایۀ اساسی و محور بزرگ هستند و وجود بحران در این دو عرصه سبب ایجاد چالش و مشکلات در کشور شده است.
امام‌جمعه زاهدان ادامه دادند: بحران اقتصادیِ کنونی نه‌تنها اقشار ضعیف، بلکه تمام اقشار و اصناف و طبقات را گرفتار چالش کرده است. وقتی پول یک کشور بی‌ارزش بشود و افت کند دیگر اقتصادی باقی نمی‌ماند، زیرا تمام معاملات و دادوستدها با همین پول انجام می‌شوند. وقتی نقدینگی یک کشور از اعتبار ساقط شود زندگی برای ملت دشوار می‌شود.

کنترل اقتصاد از دست مدیران کشور خارج شده است
مولانا عبدالحمید خاطرنشان کردند: به نظر می‌رسد کنترل پول و اقتصاد از دست مدیران کشور خارج شده است. وقتی تمرکز سیاسی وجود نداشته باشد اقتصاد هم متزلزل می‌شود. حل این مشکل و چالش نیاز به فکر جدی و اساسی دارد. بهترین راه برون‌رفت از این بحران‌ها و چالش‌ها آن است که مسئولان ببینند مردم ایران چه خواسته‌ها و مطالباتی دارند و به خواسته‌های بحق ملت ایران تن بدهند.
ایشان افزودند: مردم ایران اعم از اقوام و مذاهب و گرایش‌های مختلف صاحبان این کشور هستند. در میان ملت ایران عقلا و اندیشمندانی در داخل و خارج از کشور وجود دارند. مردم ایران به منافع ملی فکر می‌کنند و نسبت به یکدیگر دلسوزی دارند. لذا باید به خواسته‌های این ملت توجه بشود.

چه زیباست که حاکمان کشورها تسلیم خواسته‌های ملت بشوند
خطیب عید فطر زاهدان اظهار داشتند: چه زیباست که حاکمان کشورها تسلیم خواسته‌های ملت بشوند. بهترین و قوی‌ترین سیاست برای هر نظام و سیستم و حاکمیتی نگهداری ملت است و راه نگهداری ملت آن است که مردمی فکر بشود و مسئولان در کنار مردم باشند و تسلیم خواسته‌های مردم بشوند؛ این تنها راه برون‌رفت و نجات از بحران‌ها و چالش‌هاست.
ایشان افزودند: اینکه بین ملت و دولت جدایی باشد این، مشکلات را حل نمی‌کند، بلکه شایستۀ دولت است که تسلیم خواستۀ ملت بشود و خود را در اختیار ملت و خواسته‌های مردم قرار بدهد. ما امیدوار هستیم که الله تعالی به این مشکلات رسیدگی می‌کند و برای حل این مشکلات و معضلات و رسیدن مردم به خواسته‌هایشان کمک می‌کند.

«دیدن واقعیت‌ها» برای برون‌رفت از چالش‌ها بسیار مهم است
امام‌جمعه زاهدان در ادامه خاطرنشان کردند: مهمترین چیزی که در حل بحران‌ها تاثیرگذار است و می‌تواند یک کشور را از بحران‌ها و چالش‌ها نجات بدهد دیدن واقعیت‌هاست. تا زمانی که مسئولان واقعیت‌ها را نبینند و درک نکنند حل مسائل و بحران‌ها دشوار است.
ایشان تاکید کردند: باید هم ملت و هم حاکمیت واقعیت‌ها را ببینند و شرایط را درک کنند. همۀ ما باید ببینیم که امروز خواستۀ مردم چیست و در این مورد فکر بشود. اگر کنار مردم بنشینیم و حرف مردم را بشنویم و مردمی حرکت کنیم متوجه می‌شویم چه شرایط و اوضاعی بر جامعه حاکم است. متاسفانه بسیاری هستند که این واقعیت‌ها را در نظر نمی‌گیرند و حقایق و شرایط موجود در کشور و دنیا را نمی‌ببیند، درحالی‌که برای برون‌رفت از مشکلات و چالش‌ها دیدن این واقعیت‌ها و حقایق بسیار حیاتی و مهم است.

«تشکیل کشور مستقل فلسطینی» تنها راه‌حل بحران فلسطین است
مولانا عبدالحمید در بخش دیگری از سخنان‌شان در مراسم عید سعید فطر زاهدان، به اوضاع غزه و بحران فلسطین اشاره کردند و گفتند: منازعه و اختلافی که چند دهه است در بیت‌المقدس و سرزمین فلسطین جریان دارد باید حل شود و بهترین راه‌ پایان‌دادن به این اختلاف و قتل و کشتار و بی‌رحمی آن است که سرزمین‌های اشغالی به فلسطینی‌ها بازگردانده شوند و مردم فلسطین به یک حکومت مستقل برسند و بر سرنوشت خودشان حاکم شوند. اگر مردم سرزمین فلسطین اعم از مسلمان و یهودی واقعیت‌ها را ببینند و حقوق یکدیگر را رعایت کنند مشکلات حل می‌شوند.
ایشان تاکید کردند: تنها راه برون‌رفت از این بحران تشکیل حکومت مستقل فلسطینی است. امیدواریم مشکلات مردم فلسطین پس از سال‌های متمادی تحمل رنج جنگ و بی‌رحمی حل بشود و این مردم بر سرنوشت خودشان حاکم شوند.

امنیت منطقه و استان باید حفظ شود
مولانا عبدالحمید در بخش پایانی سخنان‌شان بر لزوم «حفظ امنیت» تاکید کردند و گفتند: بنده توصیه می‌کنم که امنیت منطقه و استان حفظ شود. سیستان‌وبلوچستان استانی‌ست که با چند کشور مرز مشترک دارد و حفظ امنیت این استان بسیار حیاتی و مهم است. بنده در مراسم ختم قرآن مجید در مسجد مکی نیز تاکید کردم که امنیت و آرامش حفظ شود و ناامنی ایجاد نشود.

مراسم ختم کلام‌الله مجید مسجد مکی زاهدان برگزار شد+تصاویر

منتشر شده در

مراسم ختم کلام‌الله مجید در نمازهای تراویح مسجد جامع مکی زاهدان، شامگاه دوشنبه 20 فروردین 1403 (مصادف با شب بیست‌ونهم ماه مبارک رمضان 1445) با حضور پرشور مردم برگزار شد.
به گزارش سنی‌آنلاین، در این مراسم باشکوه که در دو بخش قبل و بعد از نماز عشاء برگزار شد، بیش از یکصد هزار نمازگزار اعم از مردان و زنان و اقشار و طیف‌های مختلف مردم حضور داشتند و پس از اقامۀ نماز، به دعا و نیایش پرداختند.
در بخش اول این مراسم معنوی مولانا حافظ محمدعلی شه‌بخش، مسئول امور مکاتب سیستان‌وبلوچستان و استاد برجستۀ دارالعلوم زاهدان، پیرامون «وعدۀ الهی برای یاری مؤمنان و راه‌های جلب نصرت‌های پروردگار» به ایراد سخن پرداخت.‌
در بخش دوم و رسمی این مراسم، شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید سخنرانی کردند.
این مراسم معنوی و باشکوه با دعاهای مولانا عبدالحمید به پایان رسید.

[تصاویر این جلسۀ معنوی باشکوه را اینجا مشاهده کنید.]

مولانا عبدالحمید: «دیانت»، «اخلاق» و «علم» مسائل مهمی هستند که باید مورد توجه قرار گیرند
شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید در جلسۀ ختم قرآن  مجید در نمازهای تراویح مسجد جامع مکی زاهدان، پیرامون سه محور «دین»، «اخلاق» و «علم» به ایراد سخن پرداختند و عموم مردم را به توجه به «دیانت»، «رعایت اخلاق اسلامی و حقوق انسان‌ها» و «برنامه‌ریزی برای فراگیری علم و دانش» توصیه و تاکید کردند.

اینجا «مراسم» نیست، بلکه «نماز» و «دعا و نیایش» است
مولانا عبدالحمید در ابتدای سخنان‌شان در این نشست معنوی اظهار داشتند: امشب ۲۹ رمضان؛ آخرین شب پرنور این ماه مبارک است. احتمال دارد امشب، شب قدر باشد. آخرین شب رمضان شبی است که پاداش روزه‌داران داده می‌شود. در تاریخ زاهدان شب بیست‌ونهم رمضان همۀ مردم شهر و اطراف برای شرکت در آخرین برنامۀ ختم قرآن مجید به مسجد مکی می‌آیند.
ایشان در ادامه افزودند: اینجا «مراسم» نیست، بلکه «نماز» و «نیایش» و «دعا» است. امشب آمده‌ایم تا از الله تعالی عذرخواهی کنیم که «حق نماز»، «حق تلاوت قرآن»، «حق روزه» و «حق پروردگار» ادا نشده و نسبت‌ به حقوق بندگان کوتاهی کرده‌ایم. در این شب برنامۀ دعا و نماز و شنیدن قرآن است. امیدواریم خداوند متعال رحمت‌های خاص خود را بر ما نازل بفرماید و ما را مورد مغفرت خویش قرار بدهد.

 «دین» بزرگترین نعمت الهی‌ست که به انسان ارزش و ظرفیت می‌دهد
امام‌جمعه اهل‌سنت زاهدان ادامه دادند: «دین» یکی از بزرگ‌ترین نعمت‌های الهی است. هیچ نعمتی بالاتر از این سرمایه وجود ندارد. دین اسلام به‌عنوان آخرین دین الهی، جامع تمام ادیان سماوی و دارای ظرفیت بسیار کلانی است. بسیاری از دین برداشت‌های اشتباهی دارند و گمان می‌کنند دین فقط نام چند مراسم است، درحالی‌که اسلام یک دین کامل است که تمام شئونات زندگی را در برمی‌گیرد و برای تمام عرصه‌ها و ابعاد برنامه دارد. اگر بشر بخواهد از این دین استفادۀ بهینه بکند این دین به او ارزش و ظرفیت می‌دهد.
ایشان افزودند: وقتی پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم مبعوث شد، در مکه و حجاز و در دنیا وضعیت نابسامان بود. آن‌حضرت صلی‌الله‌علیه‌وسلم یک برنامۀ کامل که شامل بهترین عقیده و اخلاق و احکام بود، برای ساختن انسان عرضه کرد. آن‌حضرت صلی‌الله‌علیه‌وسلم در اولین برنامه‌های خود به حفظ صله‌رحم و خویشاوندی و حرمت والدین و رعایت حق ضعیف به‌ویژه حق زنان دعوت داد. قبل از اسلام زن حق میراث و اختیار انتخاب همسر را نداشت و دیگران برایش تصمیم می‌گرفتند، اما پیامبر خدا صلی‌الله‌علیه‌وسلم به زنان جایگاه و حق تصمیم‌گیری داد و با بعثت آنحضرت صلی‌الله‌علیه‌وسلم حق زنان در جامعه مطرح شد. وقتی انسان‌ها دعوت آن‌حضرت صلی‌الله‌علیه‌وسلم را اجابت کردند، ارزش پیدا کردند و در آنها تغییر و تحول مهمی شکل گرفت و ظرفیت‌شان بسیار بالا رفت.
امام‌جمعه زاهدان تصریح کردند: اسلام حفظ حرمت به تمام انسان‌ها را تعلیم داد. دین اسلام برای جامعه خداشناسی و جهان‌بینی به ارمغان آورد و به انسان درس اخلاق و انسانیت داد و اخلاق را چنان زیبا ساخت که مردم وقتی صحابه را دیدند گرویدۀ دین شدند. بنده بارها گفته‌ام که این اشتباه بزرگی‌ست که گمان کنیم دین اسلام با زور شمشیر در دنیا گسترش یافته است. دین اسلام با بداخلاقی و اسلحه و کتک‌زدن در دنیا گسترش پیدا نکرد، بلکه با محبت و تواضع و اخلاق نیک و احترام به انسان‌ها در دنیا منتشر شد.

اگر علما و رهبران جامعه دنبال منافع مادی بروند، فاتحۀ اقتصاد و معیشت مردم خوانده شده است
مولانا عبدالحمید در ادامه گفتند: در اوایلِ اسلام از اقتصاد خبری نبود. در غزوه احزاب صحابه و پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم از گرسنگی بر شکم سنگ بستند. مردم نان برای خوردن نداشتند. بعدازآن در دنیا تحول آمد؛ اقتصاد چنان ریشه‌دار و قوی شد که مردم گرسنگی و فقر گذشته را فراموش کردند، اما پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم و خلفای راشدین و کسانی که در صدر اسلام دارای حکومت بودند، هرگز به‌سوی جمع‌آوری دنیا نرفتند، بلکه دنیای ملت و جامعه را آباد کردند.
ایشان خاطرنشان کردند: تجربه نشان داده است که اگر علما، رهبران و مسئولان جامعه در هر جای دنیا دنبال منافع مادی بروند و به فکر اقتصاد خود واطرافیان‌شان باشند، فاتحۀ اقتصاد و معیشت مردم خوانده شده است. رهبران و مسئولان هر جامعه و مملکتی زمانی موفق می‌شوند که سیرت رسول‌الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم و خلفای راشدین را الگو قرار بدهند؛ مردم را سیر کنند و خودشان گرسنه بخوابند.

فرصت کافی برای ساختن دیانت، اخلاق و معیشت مردم داشتیم
مولانا عبدالحمید در ادامه خاطرنشان ساختند: بنده وقتی این فقر و گرسنگی و فشار را بر مردم ایران مشاهده می‌کنم بسیار افسوس می‌خورم و گاهی بر حال این مردم بی‌اختیار گریه می‌کنم که چرا به این وضعیت رسیدند. ما در فرصتی کافی که در اختیار داشتیم می‌توانستیم دیانت، اخلاق، معیشت و اعتقاد مردم را بسازیم و مردم را شیفتۀ دین بکنیم.
ایشان افزودند: در گذشته اکثر زنان ایرانی حجاب را رعایت می‌کردند، اما وقتی مشکلات به‌وجود آمد، مردم نسبت ‌به اصل دین بدبین شدند. اگر ما به درستی عمل می‌کردیم مردم گرویدۀ دین می‌شدند، اما وقتی عملکر ما صحیح نبوده است مردم نسبت به دین بدبین شده و همان زنان باحجاب هم حجاب از سر برداشتند و ما مقصر هستیم. بنده خطاب به تمام مردم عزیز ایران می‌گویم که هیچ‌گاه نسبت به اصل دین بدبین نشوید.

اسلام دین هیاهو و شعار و مرثیه‌سرایی نیست؛ بلکه دین اخلاق و انسانیت و عملکرد صحیح است
امام‌جمعه زاهدان خاطرنشان ساختند: اسلام بالاترین حقوق انسانی را در نظر گرفته و بیشترین تاکید را نسبت به رعایت حقوق بشر دارد. همۀ انسان‌ها باید به انسانیت برگردند و حرمت و کرامت انسانی را رعایت کنند و مسلمانان باید بیش از دیگران این مسائل را رعایت کنند و رحمتی برای جهانیان باشند؛ همان‌طور که آن‌حضرت صلی‌الله‌علیه‌وسلم برای همۀ مردم و جهانیان رحمت بود. مسلمان باید دلسوز انسانیت باشد. تعلیم دین این است که در غم و شادی مردم شریک باشیم و وقتی مردم گرفتارند و در شرایط بدی قرار دارند برای آنها دلسوزی و دعا کنیم. اگر ما دین اسلام را به‌طور کامل در زندگی بیاوریم، وجودمان مایه رحمت می‌شود.
ایشان تصریح کردند: اسلام را به‌تمام‌معنا قبول کنید. دینداری تنها به این نیست که تهجد بخوانیم و هر سال حج برویم اما با مردم با اخلاق زشت برخورد کنیم و حق آن‌ها را ندهیم. اسلام نام اعتقاد صحیح و اخلاق و عملکرد درست است. اسلام دین هیاهو و شعار و مرثیه‌سرایی نیست، بلکه دین معنویت و برنامۀ کلانی است که وقتی در زندگی بیاید یک ظرفیت کلان درست می‌کند و سبب نجات انسان در دنیا و آخرت می‌شود.
مولانا عبدالحمید در ادامه از «افت اخلاق» اظهار تأسف کردند و گفتند: متأسفانه اخلاق در جهان افت کرده و بسیاری از مسلمانان نیز از اخلاق اسلامی فاصله گرفته‌اند. این روزها در غزه چه جنایتی در حال وقوع است!! یک شخص که در رأس حکومت اسرائیل قرار دارد، فقط برای اینکه در قدرت بماند نمی‌خواهد جنگ را متوقف کند. انسانیت کجاست؟!

امروز «تعصبات بی‌جا» در کشور کاهش یافته و بین ملت ایران «محبت» پیدا شده است
مولانا عبدالحمید در ادامه خطاب به مردم زاهدان و سیستان‌وبلوچستان گفتند: امروز ذکر خیر شما در اکثر استان‌های کشور است. اکثر مردم ایران به شما گمان نیک پیدا کرده‌اند. امسال در تعطیلات نوروز از همۀ استان‌ها بیشترین مسافر به این استان آمده است که در تاریخ منطقه بی‌سابقه بوده است؛ این بیانگر خوش‌بینی و محبت مردم نسبت ‌به شماست و شما هم باید آمادگی داشته باشید که اخلاق خوبی از خود نشان بدهید تا این اخلاق شما نه‌تنها بر ملت ایران بلکه بر مردم دنیا اثر خوبی بگذارد. اخلاق کریمانه و حلال‌خواری نعمت بزرگی است و یکی از آرزوهای ما برای ملت ایران آن است که اخلاق و رفتارشان در تمام دنیا نمونه باشد.
مدیر دارالعلوم زاهدان با اشاره به «الفت و دوستی ملت ایران با همدیگر»، خاطرنشان ساختند: قبلاً ملت ایران گرفتار مسائل شخصی خود بود، اما امروز الحمدلله مردم بیدار شده‌اند و تعصبات بی‌جایی که در گذشته وجود داشت و این تعصبات بر خلاف اسلام بودند، کاهش پیدا کرده و مردم به هم نزدیک شده‌اند و همدیگر را دوست دارند.
ایشان ادامه دادند: هر کس هر اعتقاد و مذهبی دارد برای خودش محترم است، نباید بین مردم عداوت و دشمنی و نفرت باشد. همۀ ایرانیان اعضای یک خانواده هستند. اگر در یک خانواده دشمنی و نفرت و عناد باشد، زندگی در آن خانواده دشوار می‌شود. زمانی زندگی گوارا می‌شود که مردم با هم محبت داشته باشند یا حداقل با هم دشمنی نداشته نباشد.

به فراگیری علم اهمیت بدهید/ مهم است که جامعه‌ای علمی و فرهنگی داشته باشیم
مولانا عبدالحمید در بخش دیگری از سخنان‌شان عموم مردم را به «توجه به کسب علم و دانش» تأکید کردند و گفتند: به همۀ مادران و پدران و برادران و خواهران توصیه می‌کنم که به علم اهمیت بدهید؛ علوم روز و دانشگاهی و علوم شریعت خیلی مهم هستند. مهم است که جامعۀ ما یک جامعۀ علمی و فرهنگی و دانشگاهی بشود و فرزندان ما دانش یاد بگیرند. برنامه‌ریزی کنید تا فرزندان‌تان درس بخوانند.
ایشان افزودند: با توجه به شرایطی که اخیرا در کشور پیش آمده است، مراجعه به مدارس دینی کمتر شده است و دانشگاه‌ها و مدارس آموزش‌و‌پرورش نیز مورد بی‌توجهی و بی‌مهری قرار گرفته‌اند. باید همۀ ما به علم و دانش توجه کنیم. توصیۀ بنده به خواهران آن است که روی فرزندان‌شان کار کنند. جامعۀ زنان باید به فراگیری علم، مخصوصا فراگیری قرآن توجه داشته باشند. همۀ ما باید قرآن را یاد بگیریم. قرآن مجید معجزه است و بهترین تعلیم را دارد و انسان را هدایت می‌کند.

گروگان‌گیری از پدیده‌های بسیار زشت است
امام‌جمعه زاهدان در ادامۀ سخنان‌شان از «پدیدۀ گروگانگیری» که در بعضی از نقاط مرزی اتفاق می‌افتد به شدت انتقاد کردند و گفتند: متاسفانه پدیدۀ گروگان‌گیری در منطقه زیاد شده است. این خیلی زشت است که چون از پدر، فرزند یا برادر شخص، طلبی دارند دست‌و‌پای او را ببندند و به گروگان ببرند. اگر کسی حق و طلبی از کسی دارد باید به قانون و محکمه مراجعه و شکایت کند؛ اگر دادگاه و قانون هم جواب نداد، حداکثر مهار شتر بدهکار را بگیرد و یا ماشینش را ببرد، نه اینکه خودش یا بستگانش را گروگان بگیرد. گاهی برای باج‌گیری، افراد را به گروگان می‌برند و اسیر می‌کنند. افرادی که برای مال یا باج‌گیری انسان‌ها را به گروگان‌ می‌برند، بویی از انسانیت و اخلاق اسلامی نبرده‌اند.
ایشان افزودند: اگر امروز در جامعه دزدی و رشوه و اختلاس و دیگر مسائل و مشکلات وجود دارند نشان آن است که مردم هنوز دین و اخلاق اسلامی را متوجه نفهمیده‌اند. اگر کسی مسلمان واقعی باشد حاضر نیست دل کسی را برنجاند. مسلمان کسی‌ست که برای آبرو، خون و مال مردم حرمت قائل باشد.

«اعتیاد» جوهر انسان را نابود می‌کند
امام‌جمعه زاهدان در نکوهش «اعتیاد» نیز گفتند: اعتیاد یک خطر جدی و بزرگ است که جوهر انسان را از او می‌گیرد و او را نابود می‌کند. مواظب فرزندان‌تان که سرمایه‌های اصلی شما هستند، باشید تا به دام اعتیاد گرفتار نشوند. فرزندان‌تان نباید به‌طرف چایخانه‌ها و افراد ناباب میل پیدا کنند.
ایشان افزودند: سیگار دروازۀ اعتیاد است. استفاده از سیگار علاوه بر اینکه برای سلامتی انسان مضر است و سبب نقصان مالی هم می‌شود، از لحاظ شرعی نیز مشکل دارد و استعمال آن مکروه تحریمی است. لذا بیدار باشید. پول و اقتصاد یکی از نیازهای شماست و مهم است، اما شما همان‌طور که دنبال پول و مادیات هستید، باید مهمتر و بیشتر از آن دنبال دیانت و اخلاق و علم و بقیه مسائلی بروید که به جامعه ارزش می‌دهند.

تاکید می‌کنم که امنیت استان و منطقه حفظ شود
امام‌جمعه زاهدان در ادامۀ سخنان‌شان بر لزوم «حفظ امنیت استان» تاکید کردند و گفتند: به همه توصیه و تأکید می‌کنم که امنیت استان و منطقه حفظ شود.
ایشان خاطرنشان ساختند: برقراری امنیت به نفع همه است و اگر امنیت نباشد همه ضرر می‌کنند. لذا همۀ ما به حفظ امنیت منطقه کمک کنیم.

باید نگران این باشیم که دستاورد ما از رمضان چه بوده و آیا الله تعالی از ما راضی شده است
مولانا عبدالحمید در پایان سخنان‌شان در مراسم ختم قرآن مجید در مسجد جامع مکی زاهدان، گفتند: رمضان تمام می‌شود و باید نگران این باشیم که دستاورد ما در رمضان چه بوده و رمضان در ما چه تأثیری گذاشته است؟ آیا الله تعالی از ما راضی شده است؟ این دلهره و نگرانی باید در دل باشد. روز عید، تبریک برای کسی‌ست که اعمالش مورد قبول پروردگار قرار گرفته و از جهنم نجات یافته است.
ایشان گفتند: در این دنیا که اخلاق، عملکرد و حقوق انسان برباد شده و ترحم و انسانیت از دل بشر رفته است، برای این انسان‌ها چه کسی باید گریه کند؟! برای کسانی که اسیر و زندانی و گروگان هستند چه کسی باید فکر کند؟! برای آن فردی که چیزی برای خوردن ندارد و کسی حرف‌اش را نمی‌شنود، چه کسی باید فکر کند؟!
مولانا عبدالحمید تأکید کردند: ما به‌عنوان مسلمان باید برای همۀ انسان‌ها فکرمند باشیم. اگر یک رگ انسانی در کسی باشد باید برای مظلومین بجنبد و حرکت کند. تمام مشکلات امروز در اثر ظلم‌هایی است که در میان جامعه بشری وجود دارند. برای همهۀ کسانی که گرفتار غم و اندوه هستند و به بن‌بست رسیده‌اند و همچنین برای هدایت خود و جامعه دعا کنیم و اشک بریزیم.

واکنش مولانا عبدالحمید به حمله اسرائیل به ساختمان کنسولی ایران در سوریه

منتشر شده در

مولانا عبدالحمید، دیروز شنبه (18 فروردین 1403) طی سخنانی در اختتامیه دوازدهمین دورۀ ترجمه و تفسیر قرآن دارالعلوم زاهدان، حملۀ اسرائیل به ساختمان کنسولی ایران در سوریه را «اشتباه» دانستند و حکومت‌ها و دولت‌ها را از هدف‌قراردادن «مقر نمایندگی‌های یکدیگر» برحذر داشتند.

به گزارش سنی‌آنلاین به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر امام‌جمعه اهل‌سنت زاهدان، مولانا عبدالحمید که سوره‌های معوذتین را ترجمه و تفسیر می‌کردند، در تفسیر آیۀ «مَلِکِ النّاس» گفتند: پادشاهان و حاکمان دنیا نیز وقتی برای اتباع‌شان در کشورهای دیگر مشکلی پیش می‌آید یا دستگیر می‌شوند، اعتراض می‌کنند و چه‌بسا برای نجات اتباع خود وارد جنگ می‌شوند.

ایشان ادامه دادند: مخصوصا نمایندگی کشورها خیلی مهم و حساس است. اگر بر خلاف قوانین و عرف دنیا نمایندگی یک دولت و ملتی مورد تعرض قرار بگیرد، چه‌بسا آن دولت وارد جنگ می‌شود. در سیرت آمده است که وقتی نمایندۀ رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم نامۀ ایشان را نزد خسروپرویز؛ پادشاه ایران برد و پادشاه ایران نامۀ آنحضرت را پاره کرد، رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‎وسلم به شدت عصبانی شد و علیه او دعای بد کرد، زیرا حرمت نامۀ آنحضرت صلی‌الله‌علیه‎وسلم را که درواقع به نمایندگی از تمام مسلمانان فرستاده شده بود، نگه نداشت.

امام‌جمعه زاهدان افزودند: وقتی یک حکومت و دولت از یک ملت نمایندگی می‌کند، نمایندگی آن حکومت و دولت در کشوری دیگر درواقع نمایندگی ملت محسوب می‌شود. مقاماتی همچون سفیر و کاردار تنها متعلق به دولت‌ نیستند، بلکه متعلق به ملت هم هستند. لذا نباید هیچ دولتی مرتکب این اشتباه بشود که مقر نمایندگی یک ملت را بزند.

مولانا عبدالحمید تصریح کردند: اخیرا اسرائیل نمایندگی ایران در سوریه را مورد هدف قرار داد که این کارِ بسیار اشتباهی بود. هیچ دولتی نباید مقر نمایندگی دولتی دیگر را در هیچ‌جای دنیا بزند.

مروری بر خطبه‌های نماز جمعه اهل‌سنت کشور

منتشر شده در

«درگیری‌های مسلحانۀ اخیر در چابهار و سرباز»، «حملۀ اسرائیل به کنسولگری ایران»، «تداوم جنایات اسرائیل در غزه»، «عدم رسیدگی به پروندۀ جمعه‌های خونین زاهدان و خاش»، «استفاده از فرصت‌های باقی‌مانده ماه مبارک رمضان» ازجمله مسائلی هستند که خطیبان جمعه اهل‌سنت بعضی از شهرستان‌های کشور در مراسم نماز جمعه (17 فروردین 1403) به آن‌ها اشاره کردند.

مولانا چابهاری: در روزهای باقی‌ماندۀ رمضان بیشتر به عبادت مشغول باشیم/ حادثۀ پیش‌‌آمده در چابهار محکوم است
مولانا عبدالرحمان چابهاری در مراسم نماز جمعه چابهار با اشاره به درگیری اخیر در چابهار اظهار داشت: حادثۀ شب چهارشنبه و روز پنجشنبه بسیار دردناک بود. همۀ ما در این کشور زندگی می‌کنیم و همچون یک اعضای خانواده هستیم. بسیار ناپسند است که در یک خانه همیشه جنگ و جدال باشد و گاهی وضعیت به قتل و کشتار برسد. خون و جان یک مسلمان خیلی ارزش دارد و ریختن خون یک کافر به‌ناحق نیز ناجایز است. افرادی که دم از جهاد و دفاع از حقوق مردم می‌زنند، اندکی فکر کنند؛ آیا اقدام‌شان دفاع از حقوق مردم است یا نه؟! ما این اقدام را محکوم می‌کنیم.
امام‌جمعه چابهار در بخش دیگری از سخنانش بر لزوم استفاده از روزهای باقی‌ماندۀ ماه مبارک رمضان تأکید کرد و گفت: در روزهای پایانی ماه مبارک رمضان قرار داریم. در این لحظات قلوب اولیای خدا و مسلمانان به‌خاطر پایان‌یافتن این ماه مبارک آزرده‌خاطر است. باید فرصت‌های باقی‌ماندۀ رمضان را غنیمت بشماریم و بیش از پیش به عبادت و عمل به احکام و دستورات الهی مشغول باشیم.

امام‌جمعه سراوان: اسلام، دین ترور و خشونت نیست؛ اعمال تروریستی به هر شکلی محکوم هستند/ کشورهای اسلامی در مقابل جنایات اسرائیل حمایت عملی خود را از مردم غزه و فلسطین نشان دهند
مولانا عبدالصمد ساداتی در مراسم نماز جمعه سراوان با اشاره به حادثۀ اخیر در چابهار گفت: اعمال تروریستی به هر شکلی که باشند محکوم هستند. افرادی که خود را به کشتن می‌دهند و یا باعث قتل و ترور دیگران می‌شوند اینگونه اقدامات برای مردم و استان هیچ دستاوردی ندارد و به امنیت عمومی ضربه می‌زند و پیامد و آسیبش بیشتر به مردم عادی می‌رسد و کسب‌وکار و معیشت آنان را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
امام‌جمعه سراوان اضافه کرد: باید دانست اسلام، دین ترور و خشونت نیست، بلکه دین رحمانیت است. در آموزه‌های این آیین گفتار بد بسیار ناشایست است، چه برسد به اینکه فردی دست به ترور و قتل و خونریزی بزند و در ماه مبارک رمضان ناامنی ایجاد کند؛ قطعاً این نوع اقدامات به دور از رحمت‌های الهی هستند.
مدیر دارالعلوم زنگیان سراوان در ادامۀ سخنانش «کشتار رژیم صهیونیستی اسرائیل در فلسطین» و «حمله به مرکز دیپلماتیک سفارت کشور ایران در سوریه» را «از جنایات بزرگ اسرائیل» دانست و تصریح کرد: رژیم صهیونیستی طی چند ماه اخیر ده‌ها هزار نفر از غیرنظامیان؛ ازجمله کودکان، جوانان، سالخوردگان، زنان و مردان را به شهادت رسانده و خانه‌ها‌، مدارس و بیمارستان‌ها را تخریب و بمباران کرده است. قطعاً این جنایت علیه بشریت است. باید کشورهای اسلامی در مقابل جنایات تکان‌دهنده رژیم اسرائیل حمایت خود را از مردم غزه و فلسطین عملی نشان دهند و با استفاده از ظرفیت‌های موجود به فریاد این مردم مظلوم برسند.

امام‌جمعه زابل: امنیت بسیار مهم است و تمام کارها در سایۀ امنیت انجام می‌شوند/ با گذشت بیش از یک‌ونیم سال هنوز به پروندۀ جمعه‌های خونین زاهدان و خاش «عادلانه» رسیدگی نشده است
مولانا عبدالرشید شه‌بخش در مراسم نماز جمعه زابل حادثۀ اخیر در چابهار را «تلخ و ناگوار» توصیف کرد و اظهار داشت: در جنوب استان حادثۀ تلخ و ناگواری رخ داد. در این حادثه تعدادی از نیروهای انتظامی و سپاه کشته شدند. این اتفاق باعث نگرانی همگان شد. ما ضمن ابراز تأسف و تأثر، برای عزیزانِ ازدست‌رفته مغفرت می‌طلبیم و به خانواده‌های کشته‌شدگان تسلیت عرض می‌‌کنیم. امنیت برای ما بسیار مهم است. قطعاً در سایه امنیت تمام کارها انجام می‌شوند.
امام‌جمعه اهل‌سنت زابل به حملۀ اسرائیل به کنسولگری ایران در سوریه نیز اشاره کرد و گفت: در حملۀ اسرائیل به کنسولگری ایران در سوریه تعدادی از فرماند‌هان و نیروهای نظامی کشته شدند. کنسولگری ایران جزوی از خاک ایران محسوب می‌شود و حمله به آن حمله به کشور ایران است. ما این حمله را محکوم می‌کنیم.
مدیر حوزه علمیه بدرالعلوم زابل در بخش دیگری از سخنانش با انتقاد از «عدم رسیدگی عادلانه» به پروندۀ جمعه‌های خونین زاهدان و خاش، گفت: بیش از یک‌و‌نیم سال از جنایت جمعۀ‌ خونین زاهدان و خاش می‌گذرد، اما تاکنون دستگاه قضا نتوانسته‌ پاسخ مناسبی به مادران، بیوه‌ها و یتیمان شهدای این حوادث بدهد و عدالت و برابری که همواره جزو شعارهای مسئولین بوده، هنوز در خصوص این پرونده به اجرا درنیامده است.

خطیب جمعه گُشت: بدترین جنایت تاریخ در غزه در حال رخ‌دادن است
مولانا عبدالحکیم سیدزاده در مراسم نماز جمعه گُشت- از توابع شهرستان سراوان- با اشاره به جنایات اسرائیل در غزه، تصریح کرد: بدترین جنایت تاریخ و عصر حاضر در غزه در حال رخ‌دادن است. مسلمانان از گرسنگی می‌میرند. سران کشورهای اسلامی کی می‌خواهند از خود غیرت نشان دهند؟! چه وقت می‌خواهند از فلسطینیان حمایت کنند؟ از نظر اسرائیل سران کشورهای اسلامی جرئت و غیرت دفاع ندارند وگرنه چنین بی‌رحمی نمی‌کرد. جهان کفر از جهان اسلام حساب نمی‌برد و قطعاً این جنگ، جنگ اسلام و کفر است.
ایشان اضافه کرد: فقط با راهپیمایی و نصب بنر و نام‌گذاری جمعه آخر رمضان به روز آزادی قدس، قدس آزاد نمی‌شود و جنایات رژیم صهیونیستی هم کاهش نمی‌یابد. به نظر می‌رسد تنها خودمان را فریب می‌دهیم و اسرائیل از این حرکت‌های ما مرعوب نمی‌شود و فریب هم نمی‌خورد. ما و شما که دور هستیم و مسیر جهاد را نداریم، حداقل برای پیروزی مسلمانان فلسطین و نابودی دشمنان‌شان دعا کنیم.

خطیب جمعه کهیر کنارک: در درگیری‌های مسلحانه بیشترین آسیب و ضرر به ملت وارد می‌شود
مولانا نواب حوت در مراسم نماز جمعه دهستان کهیر- از توابع شهرستان کنارک-، ضمن محکومت حادثۀ اخیر در چابهار، اظهار داشت: در چابهار حادثۀ ناگواری رخ داد. این نوع حوادث باعث ناامنی در کشور و منطقه می‌شوند و عواقب مطلوبی ندارند، بلکه شادمانی دشمن را به همراه دارند. در درگیری‌ها و حوادث مسلحانه بیشترین آسیب و ضرر به ملت وارد می‌شود، زیرا در اینگونه حوادث بسیاری از جان‌ها، اموال و زندگی‌ها نابود و خانواده‌هایی داغدار می‌شوند. ما این نوع حوادث را محکوم می‌کنیم.
امام‌جمعه کهیر در ادامه به جنایات اسرائیل اشاره کرد و گفت: هفتاد سال از اشغال فلسطین می‌گذرد. اسرائیل براساس قوم‌پرستی و نژادپرستی بر ملت مظلوم فلسطین ظلم می‌کند و دست به فساد و تجاوز و نسل‌کشی می‌زند و تلاش می‌کند سرزمین‌ فلسطین را از اختیار ملت مظلوم بگیرد و با ترویج اطلاعات نادرست اذهان ملت‌های دنیا را نسبت‌به فلسطین و حقوق آنان کم‌رنگ کند و مسئله‌شان را به فراموشی بسپارد. ما همبستگی خود را با ملت فلسطین اعلام می‌کنیم و دعا می‌کنیم الله تعالی به همۀ سران کشورها توفیق بدهد که از این ملت مظلوم دفاع کنند.

خطیب جمعه خواف: اسرائیل برای تحقق اهداف خود از هیچ جنایتی فروگذار نیست/ باید کشورهای اسلامی در دفاع از غزه اقدام عملی انجام دهند
مولوی حبیب‌الرحمن قهستانی در مراسم نماز جمعه خواف گفت: اسرائیل برای تحقق اهداف خود از هیچ جنایتی فروگذار نیست. خشنونت و تجاوزی که امروز در غزه می‌بینیم در طول تاریخ بسیار کم مشاهده می‌شود. در طول شش ماه، بیش از ۳۳ هزار نفر به شهادت رسیده‌اند. یک‌سوم شهدا اطفال و یک‌سوم دیگر زنان هستند. غزه با آن‌همه عظمت که از پرجمعیت‌ترین نقاط دنیاست، با خاک یکسان شده است. بیمارستان‌ها که باید به‌عنوان مکان‌های محافظت‌شده درنظر گرفته می‌شدند، نابود شدند. همچنین مدارس و مساجد و هر نقطه دیگر این منطقه از بین‌ رفته‌اند.
ایشان ادامه داد: شش ماه از جنگ غزه می‌گذرد، چندین بار کشورهای اسلامی دور هم نشسته‌اند و مهم‌ترین شاهکار آن‌ها صدور قطعنامه بوده است. آیا این نوع محکومیت‌ها به درد جهان اسلام می‌خورد؟ چرا کشورهای اسلامی باوجود قدرت نظامی و جهادی، اقدام جدی و عملی انجام نمی‌دهند؟ چرا قطعنامه‎ای صادر نمی‌کنند که اسرائیل را تحت فشار قرار دهد؟
مدرس حوزه علمیه احناف خواف در ادامه بر لزوم استفاده از فرصت‌های باقی‌مانده رمضان تأکید کرد و اظهار داشت: اکنون به روزهای پایانی رمضان رسیده‌ایم و باید تلاش کنیم تا از آن بهره بیشتری ببریم. شب‌های عزیزی را پشت سر می‌گذرانیم؛ شب‌هایی که به شب‌های قدر مشهور هستند. عبادت در این شب‌ها از عبادت هزار ماه بهتر است. در این شب تقدیر ما نوشته می‌شود؛ پس آن را بیهوده هدر ندهیم و نهایت بهره را از آن ببریم.

فراغت زندگی به وقت خدا؛ حضور چشم‌گیر جوانان در اعتکاف مسجد جامع مکی زاهدان؛

منتشر شده در
داوود گرگیج

سنی‌آنلاین| دهۀ پایانی ماه مبارک رمضان بهترین فرصت برای اعتکاف است. عبادتگزاران برای افزایش ارتباط با خدا و پاکسازی درون‌ از خطاها و لغزش‌ها به اعتکاف می‌نشینند. اعتکاف هجرت درونی برای سَیر در دنیای باطن و مروری بر نفسانیات خویش است. معتکفان در طول شبانه‌روز با «انزوا» و «تفکر» در مساجد و مکان‌های مقدس گام تهذیب برمی‌دارند و کام بندگی برمی‌گیرند و با «تلاوت کلام وحی»، «خلوت و تنهایی» و «عبادت و بندگی» به پیوند عمیق‌تری با خدای‌شان می‌رسند و آمادۀ پذیرایی از آخرین ساعات ضیافت الهی می‌شوند. در بخشی از شب‌های پایانی رمضان، شب‌های قدر هستند؛ شب‌هایی که قرآن زمینه‌ساز ظهورشان شده است. مؤمنان نیاز دارند با استفاده از این فرصت‌های طلایی به خود آیند و به خدا و فطرت پاک‌شان برگردند و با ریاضت و تمرین تلاش کنند که حرف خدا را بر حرف دل و حرف مردم ترجیج دهند.

مسجد جامع مکی زاهدان همه‌ساله در دهۀ اخیر ماه مبارک رمضان میزبان معتکفانی از شهرها و استان‌های مختلف کشور است. امسال نیز مثل سال‌های گذشته و حتی بیشتر از سال‌ قبل، اقشار و طبقات مختلف اعم از پیر و جوان در اعتکاف دهۀ اخیر رمضان در مسجد مکی به اعتکاف نشستند. پایگاه اطلاع‌رسانی «سنی‌آنلاین» با چند تن از این انسان‌های خوش‌نصیب و صاحب توفیق به گفت‌وگو نشسته و از انگیزه و تاثرات‌شان در این زمینه جویا شده است.

پالایش روح و رسیدن به خدا
رضا از شهرستان آمده است تا در بزرگ‌ترین مسجد اهل‌سنت ایران؛ مسجد جامع مکی زاهدان با خود و خدایش خلوت کند. او خود دراین‌باره می‌گوید: «این روزها توجه همه به مادیات شده است و معنویت در زندگی‌‌ها جایگاهی ندارد. برای اینکه بنده عنان‌گسیخته نشود و خود را به هلاکت نرساند، به خلوت و تنهایی با خود نیاز دارد تا به واقعیت‌ها فکر کند و از سراب‌ها گریزان باشد.» او در ادامه می‌گوید: «به‌نظرم اعتکاف در این مسجد بزرگ بهترین فرصت برای خلوت‌ با خود و خداست. بنده در خلوت می‌تواند به تفکر بپردازد. با خدایش ارتباط برقرار کند و با پاکسازی و پرورش روح و اخلاق، خود را به آفریدگارش نزدیک‌تر کند.»

بازبینی پروندۀ زندگی و تغییر در آن
سر و محاسنش یک‌دست سفید هستند. جلوی قرآن زانو زده است و لب‌هایش به آیات الهی آهسته حرکت می‌کنند و با تلاوت هر یک از آیات کلام وحی، معنویتش ارتقا پیدا می‌کند و پله‌پله به خدایش نزدیک‌تر می‌شود. این معتکفِ مسن برای چندمین سال متوالی‌ست که در این مسجد بزرگ به اعتکاف می‌نشیند. او می‌گوید: «اعتکاف گنج بی‌پایانی است. خداوند این ثروت را به بندگان نیکش عطا می‌کند. معتکف در خانۀ دوست فرصت هم‌کلامی و هم‌نشینی و خلوت بیشتری با خدایش دارد و به‌راحتی می‌تواند پروندۀ اعمال خویش را بازبینی کند و از خودش حساب بگیرد و در برنامه‌های زندگی‌اش تغییر بیاورد و برای آخرتش توشه بگیرد.»

جدایی از دنیا و تعلقاتش
حسّان از معتکفان امسال مسجد جامع مکی زاهدان است. او می‌گوید: «در روزهای پایانی رمضان امسال بهترین اوقات عمر خود را سپری می‌کنم. همۀ ساعات و لحظات زندگی‌ام خدایی شده‌اند. کلی با معنویت اُنس گرفته‌ام. نمازهای نافله می‌خوانم. قرآن تلاوت می‌کنم. در نمازهای تراویح شرکت می‌کنم. در درس تفسیر شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید و مولانا بدری حضور دارم. خلاصه احساس می‌کنم یک انسان دیگری شده‌ام.» او ادامه می‌دهد: «همۀ ما نیاز داریم به روزهایی که نه دنیایی باشد و نه تعلقاتی؛ فقط بنده باشد و خدایش و با هم حرف بزنند و بنده از خودش برای خدایش بگوید.» او از آرزوها و دعاهای این روزهایش می‌گوید: «باور کنید هر روز وقت افطار از خدا می‌خواهم هر سال به من توفیق بدهد که در این مراسم معنوی بتوانم حضور داشته باشم.»

اعتکاف؛ زمینه‌ساز تمرین بندگی
ناصر یکی دیگر از معتکفان جوان امسال مسجد جامع مکی زاهدان است. او برای اینکه توفیق اعتکاف در این مکان مقدس را داشته باشد، خیلی، پیش خدایش دعا کرده است. او نگاه خود به اعتکاف را این‌گونه توضیح می‌دهد: «اعتکاف معراج بنده است. اعتکاف مؤمن را از غرق‌شدن در گرداب روزمرگی می‌رهاند و به او کمک می‌کند تا برای زندگی‌اش معنای جدید و مفهوم عمیق‌تری پیدا کند.» او ادامه می‌دهد: «اعتکاف شرایطی را برای فرد فراهم می‌کند که بتواند با توشۀ معنوی و ایمان و اعتقاد راسخ و امید بیشتر به زندگی ادامه دهد و همیشه با یاد خدا تلاش کند، خود را در محضر پروردگارش ببیند، از نافرمانی الله تعالی بپرهیزد و به‌سوی سعادت دنیا و آخرت گام بردارد.»

کاهش اضطراب در خلوت با خود
«اعتکاف در کاهش اضطراب و افسردگی تأثیر بسزایی دارد و باعث افزایش شادکامی می‌شود.» این را دانیال می‌گوید و به گفته‌اش اضافه می‌کند: «انسان در خلوت و تنهایی بهتر می‌تواند خودِ واقعی‌اش را از خودِ ساختگی و دروغی‌اش تشخیص بدهد و این کار مستلزم محاسبۀ نفس است.» او دربارۀ اعمال فردی‌اش در شب‌های قدر می‌گوید: «شب‌های قدر برایم خیلی عزیز و ارزشمند هستند. در این شب‌ها با خدای خود رازونیاز می‌کنم و همۀ خواسته‌ها و آرزوهایم را که لیست کرده‌ام، با دعا از پروردگارم طلب می‌کنم.»

گزارشی از آمار و برنامه‌های معتکفین در گفت‌وگو با مسئول ثبت‌نام اعتکاف مسجد مکی
در این شب‌های پربرکت پایانی ماه مبارک رمضان دفتر معاونت فرهنگی مسجد جامع مکی هم به‌صورت دو شیفت فعالیت می‌کند و به معتکفان خدمات‌ ارائه می‌دهد. مولوی مهدی براهویی، مسئول ثبت‌نام معتکفین مسجد جامع مکی در گفت‌وگو با سنی‌آنلاین به آمار معتکفان امسال مسجد جامع مکی اشاره می‌کند و می‌گوید: «امسال تعداد معتکفان از سال‌های گذشته بیشتر است. امسال برای بیش از 1200 معتکف رسماً کارت صادر شده است که در 61 چادر اسکان دارند. همۀ چادرها در قسمت زیرزمین و طبقه بالای فاز قدیمی و تعدادی هم در زیرزمین فاز جدید مسجد برپا هستند.» مولوی مهدی ادامه می‌دهد: «علاوه بر آمار 1200 نفری رسمی معتکفین، صدها معتکف غیررسمی دیگر نیز حضور دارند که به‌دلیل پرشدن ظرفیت چادرها، در گوشه‌گوشه مسجد به اعتکاف نشسته‌اند.»
مسئول ثبت‌نام معتکفین مسجد جامع مکی شرایط ثبت‌نام برای اعتکاف دهۀ اخیر رمضان در این مسجد بزرگ و دوست‌داشتنی را چنین توضیح می‌دهد: «هر فردی که قصد اعتکاف دارد، ابتدا فرمی حاوی ضوابط و قوانین اعتکاف در مسجد مکی در اختیار او گذاشته می‌شود که آن را پر می‌کند، سپس به همراه معرِّف و با در دست‌داشتن دو قطعه عکس به دفتر معاونت فرهنگی مسجد مراجعه می‌کند، برایش کارت اعتکاف صادر و در یکی از چادرها اسکان داده می‌شود.»
وی در ادامه با اشاره به «حضور چشم‌گیر قشر جوان در اعتکاف امسال» توضیح می‌دهد: «معتکفان از شهرها و استان‌های سیستان‌وبلوچستان، خراسانات، تالش، کردستان و یکی هم از کشور افغانستان داریم. تعدادی از مجروحان حادثۀ جمعۀ خونین نیز در اعتکاف امسال شرکت دارند. ناگفته نماند بیشترین جمعیت معتکفان امسال را جوانان تشکیل می‌دهند.»
مولوی براهویی در ادامه به بعضی از دلایل استقبال مردم از اعتکاف در مسجد مکی می‌کند و می‌گوید: «دیدار با شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید و شرکت در درس تفسیر ایشان، شرکت در دورۀ ترجمه و تفسیر مولانا عبدالغنی بدری، شرکت در نماز شب (قیام‌اللیل) مسجد جامع مکی و سایر برنامه‌هایی که در مسجد مکی وجود دارند و نیز فضای معنوی و دلنشین مسجد از دلایل اصلی حضور پرشور مردم به‌ویژه نوجوانان و جوانان برای اعتکاف در این مسجد بزرگ شهر زاهدان هستند.»
مولوی مهدی به برنامه‌ها و بخش‌های خدمات‌رسانی مسجد جامع مکی به معتکفان هم اشاره‌ای می‌کند و توضیح می‌دهد: «بروشور احکام اعتکاف و اذکار مسنونه در اختیار معتکفان گذاشته می‌شود. هر شب توسط خیرین برای آن‌دسته از مهمانانی که از جاهای دور آمده‌اند، 400 پرس غذای سحری تدارک دیده می‌شود. در مسجد درمانگاهی فعال است که یکی از پزشکان آن نیز خودش از معتکفین است. درس ترجمه و تفسیر قرآن شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید، کلاس ترجمه و تفسیر قرآن مولانا عبدالغنی بدری، برگزاری کلاس‌های آموزش روخوانی و تجوید قرآن و ارائه سخنرانی اصلاحی توسط اساتید دارالعلوم زاهدان ازجمله برنامه‌هایی هستند که در طول بیست‌وچهار ساعت شبانه‌روز در مسجد مکی برای معتکفان وجود دارند.»

شب از نیمه گذشته است. معتکفان در گوشه‌گوشه مسجد در حال رکوع و سجده و نیایش‌ و دلدادگی‌ هستند. عاشقان درگاه الهی با دعا و نیایش با خدای‌شان حرف می‌زنند و او می‌شنود و با تلاوت آیه‌آیه از کلام وحی، خدا با آنان سخن می‌گوید و بندگان سیراب عشق الهی می‌شوند و با شناخت خود به خداشناسی می‌رسند و حرکت‌شان به‌سوی پروردگارشان سرعت بیشتری می‌گیرد. چه زیبا و عاشقانه و خالصانه‌اند این‌ گفت‌وگوها و خلوت‌ها و دلدادگی‌ها.

“مرگ‌ومیر کودکان در غزه به شدت در حال افزایش است”

منتشر شده در

سازمان امدادی “ورلد ویژن (World Vision)” نسبت به عواقب وخیم جنگ در نوار غزه برای کودکان هشدار داده و گفته است: «مرگ‌ومیر کودکان به دلیل سوءتغذیه در غزه به شدت در حال افزایش است.»

این سازمان امدادی تاکید کرده است که بیش از یک میلیون کودک «در صورت عدم پایان فوری درگیری‌ها از عواقب مادام‌العمر برای سلامت روانی و جسمی خود رنج خواهند برد».

“اندریو مورلی”، رئیس و مدیر اجرایی ورلد ویژن با اشاره به آسیب‌های واردشده بر کودکان، گفت: حتی اگر جنگ در غزه فورا پایان یابد و دسترسی به غزه امکان‌پذیر باشد، بازهم خطر گرسنگی کودکانی که در آنجا زندگی می‌کنند، رفع نمی‌شود.

رئیس و مدیر اجرایی ورلد ویژن تاکید کرد: برای بسیاری از خانواده‌ها کمک‌های بشردوستانه بسیار دیرتر از آنچه ضروری است، می‌رسد.